«Κατακόρυφη Υποχώρηση στις Βασικές Δεξιότητες των Μαθητών – Ανήσυχα Μηνύματα από τη Νέα Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση»

 

Η φετινή Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση καταγράφει μια ιδιαίτερα ανησυχητική εικόνα για τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών και φοιτητών, αναδεικνύοντας χρόνιες παθογένειες αλλά και νέες προκλήσεις για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας.

Τα αποτελέσματα αποτυπώνουν χαμηλές επιδόσεις στις βασικές δεξιότητες, μεγάλες ανισότητες στη μάθηση και σημαντικές καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των σπουδών, τοποθετώντας την Ελλάδα πολύ κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια σειρά κρίσιμων δεικτών.

1. Ανησυχητική η εικόνα στις βασικές δεξιότητες – Ένας στους δύο μαθητές αποτυγχάνει στα Μαθηματικά

Σύμφωνα με την έκθεση:

• Το 47% των μαθητών στην Ελλάδα δεν επιτυγχάνει το ελάχιστο επίπεδο επάρκειας στα Μαθηματικά
  (ευρωπαϊκός μέσος όρος: 29,5%).
• 30% αποτυγχάνει στην κατανόηση κειμένου
  (Ε.Ε.: 26,5%).
• 28% στις Φυσικές Επιστήμες
  (Ε.Ε.: 24,4%).

Τα ποσοστά αριστείας είναι εξίσου προβληματικά:

• Μαθηματικά: μόλις 2% (Ε.Ε.: 9%)
• Κατανόηση κειμένου: 2% (Ε.Ε.: 6,5%)
• Φυσικές επιστήμες: 1,5% (Ε.Ε.: 6,9%)

Η υποεπίδοση στα Μαθηματικά έχει επιδεινωθεί για όλες τις κοινωνικές ομάδες σε σχέση με το 2018, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι παρεμβάσεις των τελευταίων ετών δεν έχουν ακόμη αποδώσει.

2. Οι κοινωνικές ανισότητες επηρεάζουν περισσότερο στην Ελλάδα

Η Ελλάδα εμφανίζει από τα υψηλότερα επίπεδα εκπαιδευτικών ανισοτήτων στην Ευρώπη:

• Μόνο 7,1% των μαθητών από μη προνομιούχα περιβάλλοντα επιτυγχάνει υψηλές επιδόσεις
  (Ε.Ε.: 16,3%).
• Ακόμη και στους προνομιούχους μαθητές, το ποσοστό αριστείας φτάνει μόλις 35%, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος αγγίζει το 59%.

Αυτό δείχνει ότι το σχολικό περιβάλλον δεν καταφέρνει να μειώσει τις κοινωνικές ανισότητες, αλλά συχνά τις αναπαράγει.

3. Χαμηλές επιδόσεις στην ολοκλήρωση των πανεπιστημιακών σπουδών

Η Ελλάδα καταγράφει την χειρότερη επίδοση στην Ε.Ε. στον δείκτη ολοκλήρωσης σπουδών:

• Μόνο το 9,6% των φοιτητών ολοκληρώνει τις σπουδές του στον προβλεπόμενο χρόνο
  (Ε.Ε.: 23,8%).

Οι κύριοι λόγοι, όπως επισημαίνεται:

• ανεπαρκής προετοιμασία σε σχολικό επίπεδο,
• έλλειψη σταθερού συστήματος επαγγελματικού προσανατολισμού,
• διαρκείς αλλαγές στο σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ,
• υποστελέχωση και ελλιπής εκπαιδευτική υποστήριξη στα πανεπιστήμια.

4. Ισχυρή παρουσία φοιτητών στα προγράμματα STEM – Υστερήσεις στην Πληροφορική

Το 2023:

• Το 33,7% των φοιτητών στην Ελλάδα ήταν εγγεγραμμένοι σε προγράμματα STEM
  (Ε.Ε.: 26,9%).
  Το ποσοστό αυτό υπερβαίνει και τον στόχο της Ε.Ε. για το 2030 (32%).
• Ωστόσο, οι εγγραφές σε προγράμματα Τεχνολογιών Πληροφορικής & Επικοινωνιών παραμένουν χαμηλές:

1. Ελλάδα: 12,1%
2. Ε.Ε.: 20,3%

Η έκθεση προειδοποιεί ότι, με δεδομένη τη ζήτηση στην αγορά εργασίας για ειδικότητες όπως ανάπτυξη λογισμικού, ανάλυση δεδομένων, κυβερνοασφάλεια και εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, η ενίσχυση των ΤΠΕ αποτελεί αναγκαιότητα.

5. Επαγγελματική Εκπαίδευση – Μεγάλο έλλειμμα στη σύνδεση με την αγορά εργασίας

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι:

• Η απασχόληση των αποφοίτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα φτάνει το 69,5%,
  όταν ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι 80%.
• Ιδιαίτερα χαμηλά είναι τα ποσοστά πρακτικής άσκησης σε πραγματικό χώρο εργασίας:

1. Ελλάδα: 15%
2. Ε.Ε.: 65%

Η Επιτροπή τονίζει ότι η ενίσχυση της πρακτικής άσκησης θα μπορούσε να ενδυναμώσει την παραγωγικότητα, την καινοτομία και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας.

Η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναδεικνύει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αντιμετωπίζει σοβαρές και πολυσύνθετες προκλήσεις. Οι χαμηλές μαθησιακές επιδόσεις, οι έντονες κοινωνικές ανισότητες, οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση σπουδών και οι ασθενείς δεσμοί με την αγορά εργασίας συνθέτουν μια εικόνα που απαιτεί συνεκτική στρατηγική, σταθερές πολιτικές και μακροπρόθεσμες επενδύσεις.

Η ανάγκη για άμεσες και καλά σχεδιασμένες παρεμβάσεις είναι επιτακτική, ώστε η Ελλάδα να συμβαδίσει με τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και να διασφαλίσει ίσες ευκαιρίες μάθησης και ανάπτυξης για όλους τους μαθητές και φοιτητές.