Νέο Εθνικό Σχέδιο για τις Σχολικές Βιβλιοθήκες – 400 προσλήψεις βιβλιοθηκονόμων και επένδυση 60 εκατ. ευρώ από το Υπουργείο Παιδείας

 

Το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού προχωρά σε μια μεγάλη πρωτοβουλία ενίσχυσης του θεσμού των σχολικών βιβλιοθηκών, εγκαινιάζοντας ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο αναβάθμισης, εκσυγχρονισμού και στελέχωσης τους. Το έργο, με συνολικό προϋπολογισμό 60 εκατομμυρίων ευρώ, θα χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος ΕΣΠΑ 2021–2027 και φέρει τον τίτλο «Ενίσχυση και Εμπλουτισμός των Σχολικών Βιβλιοθηκών».

Προσλήψεις 400 Βιβλιοθηκονόμων το 2026

Ένα από τα βασικά σκέλη του προγράμματος είναι η πρόσληψη 400 εξειδικευμένων βιβλιοθηκονόμων σε σχολικές μονάδες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης από τον Σεπτέμβριο του 2026.
Οι νέοι αυτοί επαγγελματίες θα στελεχώσουν τις σχολικές βιβλιοθήκες με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, μέσω των Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης.
Κάθε βιβλιοθηκονόμος θα εξυπηρετεί έως τρεις σχολικές μονάδες με φυσική παρουσία, ενώ παράλληλα θα παρέχει υποστήριξη και σε άλλα σχολεία της περιοχής μέσω ενός τοπικού ή περιφερειακού δικτύου σχολικών βιβλιοθηκών.

Η παρουσία εξειδικευμένου προσωπικού θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την ενεργοποίηση, βιωσιμότητα και εξέλιξη του θεσμού, καθώς η έλλειψη βιβλιοθηκονόμων υπήρξε διαχρονικά βασικό εμπόδιο στη λειτουργία και τον εκσυγχρονισμό των σχολικών βιβλιοθηκών.

Νέα στρατηγική για τις σχολικές βιβλιοθήκες

Το νέο σχέδιο του ΥΠΑΙΘΑ περιλαμβάνει ένα σύνολο δράσεων και μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στην ανανέωση του περιεχομένου, του ρόλου και της λειτουργίας των σχολικών βιβλιοθηκών. Ειδικότερα προβλέπεται:

• Δημιουργία νέων συλλογών βιβλίων και ψηφιακού υλικού έως 2.000 τίτλων.
• Εμπλουτισμός των υπαρχουσών βιβλιοθηκών με σύγχρονους τίτλους, εκπαιδευτικά μέσα και οπτικοακουστικό υλικό.
• Δημιουργία μικρών συλλογών φιλαναγνωσίας σε σχολεία που δεν διαθέτουν βιβλιοθήκη.
• Σύνταξη νέου μανιφέστου για τις σχολικές βιβλιοθήκες, βασισμένου στο πρότυπο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Βιβλιοθηκονομικών Ενώσεων (IFLA).
• Επικαιροποίηση του Κανονισμού Λειτουργίας των σχολικών βιβλιοθηκών.
• Σύσταση Επιστημονικών Επιτροπών και Ομάδων Εμπειρογνωμόνων για την επιλογή των τίτλων και τη διαμόρφωση του ενιαίου καταλόγου βιβλίων.
• Ανοιχτή πρόσκληση σε εκδοτικούς οίκους για υποβολή προτάσεων βιβλίων και υλικού.
• Σχεδίαση και λειτουργία Εθνικού Δικτύου Σχολικών Βιβλιοθηκών, το οποίο θα συνδέεται ψηφιακά με την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας και τις δημόσιες βιβλιοθήκες.
• Δημιουργία πολυδύναμων σχολικών βιβλιοθηκών που θα λειτουργούν ως κόμβοι μάθησης και συνεργασίας.

Έρευνα για την τωρινή κατάσταση των σχολικών βιβλιοθηκών

Το Υπουργείο Παιδείας προχώρησε τον Σεπτέμβριο του 2025 σε μια εκτεταμένη έρευνα μέσω του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου, προκειμένου να καταγραφεί η υφιστάμενη κατάσταση και οι ανάγκες των σχολικών βιβλιοθηκών.

Από τις 12.665 ενεργές σχολικές μονάδες, ανταποκρίθηκαν 8.986, εκ των οποίων:

• 5.219 σχολεία (58%) διαθέτουν βιβλιοθήκη,
• ενώ 3.773 (39,7%) δεν διαθέτουν αλλά επιθυμούν τη δημιουργία της.

Αναλυτικά ανά βαθμίδα και τύπο σχολείου:

• 92 Νηπιαγωγεία
• 625 Δημοτικά Σχολεία
• 402 Γυμνάσια
• 284 Γενικά Λύκεια
• 141 ΕΠΑΛ
• 29 Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας

Τα υψηλότερα ποσοστά ύπαρξης βιβλιοθηκών καταγράφονται σε Αττική (62%), Κεντρική Μακεδονία (62%) και Δυτική Μακεδονία (64%), ενώ τα χαμηλότερα σε Ήπειρο (50%), Πελοπόννησο (51%) και Δυτική Ελλάδα (52%).

Παράλληλα, το 85% των σχολικών βιβλιοθηκών διοργανώνουν δράσεις φιλαναγνωσίας και το 72% αξιοποιούνται ως χώροι διδασκαλίας.
Ωστόσο, μόλις 19 υπεύθυνοι βιβλιοθηκών διαθέτουν σπουδές βιβλιοθηκονομίας, ενώ το 49% δεν χρησιμοποιεί πληροφοριακό σύστημα και το 48% δεν διαθέτει υπολογιστή.

Οι βασικές ανάγκες που καταγράφηκαν είναι:

1. Εμπλουτισμός συλλογών
2. Αναβάθμιση εξοπλισμού
3. Στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό
4. Δικτύωση και συνεργασίες
5. Προγράμματα επιμόρφωσης
6. Χρηματοδότηση και τεχνική υποστήριξη.

Η δήλωση της Υπουργού Σοφίας Ζαχαράκη

Η Υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Σοφία Ζαχαράκη, τόνισε:

«Η σχολική βιβλιοθήκη είναι η καρδιά κάθε σχολείου. Είναι ο χώρος όπου τα παιδιά ανακαλύπτουν, συζητούν, συνεργάζονται και ονειρεύονται. Για χρόνια, αυτός ο θεσμός στηρίχθηκε στο μεράκι των εκπαιδευτικών. Τώρα ήρθε η ώρα να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει, με ανθρώπους που έχουν γνώση και πάθος να τον υποστηρίξουν.

Προχωράμε στην πρόσληψη 400 βιβλιοθηκονόμων και στον εμπλουτισμό των σχολικών βιβλιοθηκών με χιλιάδες νέους τίτλους και σύγχρονο υλικό. Δημιουργούμε φιλόξενους, δημιουργικούς και ασφαλείς χώρους μάθησης, όπου η πρόσβαση στη γνώση θα είναι ισότιμη για όλα τα παιδιά.

Γνωρίζουμε ότι όπου υπάρχουν βιβλιοθήκες και καταρτισμένοι βιβλιοθηκονόμοι, οι μαθητές διαβάζουν περισσότερο και αποδίδουν καλύτερα. Το νέο πλαίσιο που υλοποιούμε δεν είναι μια αποσπασματική δράση, αλλά μια επένδυση στο μέλλον της εκπαίδευσης και της δημοκρατίας της γνώσης».

Το έργο “Ενίσχυση και Εμπλουτισμός των Σχολικών Βιβλιοθηκών” σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής για το ελληνικό σχολείο — μιας εποχής όπου η γνώση, η φιλαναγνωσία και η καινοτομία θα συναντώνται στον πιο φυσικό τους χώρο: τη σχολική βιβλιοθήκη.