Σχολεία: 45.000 λιγότερα «πρωτάκια» σε 15 χρόνια – Η δημογραφική κρίση απειλεί το μέλλον της εκπαίδευσης

dictyo.gr

  

Ραγδαία μείωση του μαθητικού πληθυσμού

Η Ελλάδα βιώνει μια αθόρυβη αλλά καθοριστική κρίση: τη δραματική μείωση των μαθητών που εισέρχονται στην Α΄ Δημοτικού. Από τα 115.000 παιδιά το 2010, φτάσαμε το Σεπτέμβριο του 2025 σε μόλις 71.181 μαθητές, δηλαδή 43.819 λιγότερα παιδιά μέσα σε 15 χρόνια. Πρόκειται για την απώλεια 1.760 σχολικών τάξεων.

Το ιστορικό χαμηλό των γεννήσεων

Το 2024 καταγράφηκαν μόλις 69.675 γεννήσεις, ο χαμηλότερος αριθμός στη σύγχρονη ιστορία της χώρας. Την ίδια χρονιά οι θάνατοι ανήλθαν σε 128.259, διαμορφώνοντας την πιο αρνητική αναλογία που έχει σημειωθεί ποτέ: μία γέννηση για 1,8 θανάτους.

Οι «χαμένες» γενιές μαθητών

Τα φετινά «πρωτάκια» είναι παιδιά που γεννήθηκαν το 2019, χρονιά με 83.756 γεννήσεις. Ωστόσο, 12.575 από αυτά δεν φτάνουν καν στο σχολείο, με τη σχολική διαρροή στην είσοδο της εκπαίδευσης να αγγίζει το 15%.

Δραματικές προβλέψεις για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

Η μείωση είναι ήδη εμφανής στο Γυμνάσιο:

• 2023–2024: –11.874 μαθητές
• 2024–2025: –17.562 μαθητές
• 2025–2026: –20.632 μαθητές
• 2026–2027: –14.279 μαθητές

Συνολικά, το Γυμνάσιο θα χάσει 64.347 μαθητές σε σχέση με το 2022–2023.

Στατιστικά Γεννήσεων (ΕΛΣΤΑΤ)

Έτος	Γεννήσεις
2010	114.766
2011	106.428
2012	100.371
2013	94.134
2014	92.149
2015	91.847
2016	92.898
2017	88.553
2018	86.440
2019	83.756
2020	84.764
2021	85.346
2025 (εκτίμηση)	69.000

Δημογραφική κρίση στην Ευρώπη – Η θέση της Ελλάδας

Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις χώρες με:

• Χαμηλότερο δείκτη γονιμότητας (1,3 παιδιά/γυναίκα έναντι 1,38 στην ΕΕ).
• Υψηλότερη γήρανση (23% του πληθυσμού άνω των 65 ετών).
• Συνεχή μείωση γεννήσεων (κάτω από 80.000 ετησίως από το 2018).

Σύμφωνα με διεθνείς προβλέψεις, ο πληθυσμός θα μειωθεί σε 9,2 εκατ. έως το 2050, ενώ το ποσοστό ηλικιωμένων θα ξεπεράσει το 36%.

Πρακτικές συνέπειες για τα σχολεία

• Σχολικές μονάδες, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, αναστέλλουν λειτουργία λόγω έλλειψης μαθητών.
• Πολλά κτίρια παραμένουν ανοιχτά μόνο για εκλογικές διαδικασίες.
• Καταγράφεται αύξηση μαθητών με ειδικές ανάγκες, γεγονός που επιβαρύνει περαιτέρω το εκπαιδευτικό σύστημα.

Ένα ζήτημα εθνικής σημασίας

Η υπογεννητικότητα δεν είναι απλώς στατιστικό μέγεθος, αλλά απειλή για την ίδια τη βιωσιμότητα της κοινωνίας και του εκπαιδευτικού συστήματος. Χωρίς άμεσες πολιτικές στήριξης της οικογένειας και ουσιαστικά μέτρα, σε μια δεκαετία η χώρα κινδυνεύει να χάσει το 1/3 των σχολικών της μονάδων.

Η δημογραφική κρίση δεν είναι μελλοντικός κίνδυνος – είναι παρόν πρόβλημα. Κάθε άδειο θρανίο είναι και ένα μήνυμα για το αύριο της Ελλάδας.