Νέες αλλαγές στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027 – Τι προβλέπεται και ποιοι εξαιρούνται

Από την 1η Ιανουαρίου 2027 αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το σενάριο που συνδέει τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο ζωής. Σύμφωνα με το επικρατέστερο μοντέλο, για κάθε 1 έτος αύξησης του προσδόκιμου ζωής, τα όρια ηλικίας θα αυξάνονται αντίστοιχα κατά 1 έτος.

Ωστόσο, υπάρχουν και τέσσερις βασικές κατηγορίες ασφαλισμένων που δεν επηρεάζονται από τις αλλαγές.

Πιθανές αυξήσεις στα όρια ηλικίας

Η σύνδεση με το προσδόκιμο ζωής εκτιμάται ότι θα επιφέρει:

• Ελάχιστη αύξηση: +6 μήνες
• Μέγιστη αύξηση: +18 μήνες
• Πιθανότερη αύξηση: +1 έτος

Έτσι, το όριο ηλικίας για συνταξιοδότηση με 40 έτη ασφάλισης (σήμερα 62) αναμένεται να διαμορφωθεί στα 62,5 έως 63,5 έτη, ενώ για πλήρη σύνταξη με 15ετία, από τα 67 θα μετακινηθεί στα 67,5 έως 68,5 έτη στο διάστημα 2027–2030.

Ποιοι εξαιρούνται από τις αυξήσεις

Οι παρακάτω τέσσερις ομάδες δεν θα επηρεαστούν από την επικείμενη αλλαγή:

1. Όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (πλήρους ή μειωμένης) έως 31/12/2021 ή και μετά την 1/1/2022.
2. Όσοι λαμβάνουν σύνταξη με ειδικές διατάξεις λόγω αναπηρίας μέλους οικογένειας.
3. Οι εργαζόμενοι σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.
4. Οι ένστολοι, για τους οποίους ισχύουν ξεχωριστές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.

Διαδικασία αναπροσαρμογής

Η πρώτη επανεξέταση του συστήματος θα γίνει στα τέλη του 2026. Αν διαπιστωθεί αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τα όρια ηλικίας θα προσαρμοστούν από 1/1/2027. Η διαδικασία αυτή θα επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια (2029, 2032 κ.ο.κ.).

Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα του ΟΟΣΑ, τα μοντέλα σύνδεσης είναι τα εξής:

• 1:1 (πιο πιθανό): 1 έτος αύξησης προσδόκιμου → 1 έτος αύξησης ορίων.
• 2:3: 12 μήνες αύξησης προσδόκιμου → 8 μήνες αύξησης ορίων.
• 1:3: 12 μήνες αύξησης προσδόκιμου → 4 μήνες αύξησης ορίων.

Διαφωνίες και αντιδράσεις

Παρά τις προβλέψεις, υπάρχουν έντονες αντιδράσεις:

• Στελέχη της κυβέρνησης και ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης υποστηρίζουν ότι δεν χρειάζονται νέες αυξήσεις, καθώς η Ελλάδα έχει ήδη από τα υψηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στην ΕΕ.
• Η ΕΝΥΠΕΚΚ τονίζει ότι:
  • Η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο γενικό όριο συνταξιοδότησης (67 έτη).
  • Έχει καταργήσει όλες τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις από 1/1/2023.
  • Το 91,62% των συνταξιούχων είναι άνω των 60 ετών και το 81,41% άνω των 65.

Επιπλέον, η αύξηση που επιβλήθηκε με τον Ν. 4336/2015 (έως και 12 έτη) θεωρείται η μεγαλύτερη στην Ευρώπη.

Δημογραφικά δεδομένα και οικονομικές πιέσεις

Οι μελέτες της Eurostat, του ΟΟΣΑ και της ΕΛΣΤΑΤ προβλέπουν:

• Μείωση του πληθυσμού από 10,4 εκατ. (2022) σε 7,8 εκατ. (2070).
• Πτώση της αναλογίας ασφαλισμένων/συνταξιούχων από 1,65:1 σε 1,23:1 έως το 2050.
• Αύξηση των συνταξιοδοτικών δαπανών από 12,7% σε 14% του ΑΕΠ έως το 2050.
• Αύξηση του δείκτη εξάρτησης 65+/15-64 από 170,6 (2022) σε 175,5 (2023).

Η σύνδεση των ορίων ηλικίας με το προσδόκιμο ζωής παραμένει ανοιχτό ζήτημα. Αν και η πιθανότερη αύξηση είναι μόλις ενός έτους, οι κοινωνικές και πολιτικές αντιδράσεις δείχνουν ότι η συζήτηση για τις συντάξεις θα συνεχιστεί έντονα τα επόμενα χρόνια.

Πίνακας: Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης με βάση τα σενάρια αύξησης από 2027

Κατηγορία Συνταξιοδότησης	Σήμερα (2024)	Ευνοϊκό σενάριο (+6 μήνες)	Μέσο σενάριο (+1 έτος)	Δυσμενές σενάριο (+18 μήνες)
Πλήρης σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης	62 έτη	62,5 έτη	63 έτη	63,5 έτη
Πλήρης σύνταξη με 15ετία	67 έτη	67,5 έτη	68 έτη	68,5 έτη
Μειωμένη σύνταξη (όπου ισχύει)	62 έτη	62,5 έτη	63 έτη	63,5 έτη