Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, για το έτος 2023:

Την περίοδο 2019-2023, στο σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων της χώρας, οι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι αριθμητικά λιγότεροι από τους αποφοίτους όλων των άλλων βαθμίδων εκπαίδευσης συγκεντρωτικά (δευτεροβάθμια και μετα-δευτεροβάθμια εκπαίδευση, πρωτοβάθμια εκπαίδευση και μη φοίτηση σε σχολείο). Το 2023 οι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αναλογούσαν στο 39,9% του συνόλου των ανέργων της χώρας, ποσοστό αυξημένο κατά 3,3% σε σχέση με το 38,6%, το οποίο καταγράφηκε το 2022 (Σχήμα 12). 

Την περίοδο 2019-2023, το ποσοστό των ανέργων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επί του συνόλου των εγγεγραμμένων ανέργων της χώρας παρουσίασε αύξηση κατά 4,8%, από 38,1% το 2019 σε 39,9% το 2023.

 Ανεργία αποφοίτων ΑΕΙ στην Ελλάδα με βάση το φύλο 

Σε απόλυτους αριθμούς, στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023, οι άνεργοι πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και για τα δυο φύλα μειώθηκαν συνολικά κατά 103.600 άτομα (από 311.800 το 2019, σε 208.200 το 2023). 

Λαμβάνοντας υπόψη την αριθμητική υπεροχή των γυναικών μεταξύ των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, το ποσοστό των ανέργων γυναικών με πτυχίο ΑΕΙ, το 2023, παραμένει στο 63% (131.200 γυναίκες επί του συνόλου 208.200 ανέργων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης), έναντι του 37% των ανδρών (Σχήμα 13).

Ωστόσο, την τελευταία πενταετία, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μικρή βελτίωση στη θέση της γυναίκας στην αγορά εργασίας.

Μεταξύ των ετών 2019-2023, ο αριθμός των ανέργων γυναικών πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μειώθηκε κατά 70.700 άτομα, σε ποσοστό 35% (από 201.900 το 2019, σε 131.200 το 2023), ενώ αντίστοιχα των ανδρών κατά 32.900, σε ποσοστό 29,9% (από 109.900 το 2019 σε 77.000 το 2023).

Ανεργία αποφοίτων ΑΕΙ στην Ελλάδα ανά ηλικιακή ομάδα

Βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ, το 2023, οι άνεργες γυναίκες πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην Ελλάδα υπερτερούν σημαντικά των ανδρών σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες, εκτός από τις ηλικίες ≥65 ετών (Σχήμα 14).

Συμπεράσματα

Ακολούθως παρουσιάζονται οι πιο σημαντικοί διεθνείς δείκτες για το ποσοστό απασχόλησης των πτυχιούχων, το επίπεδο αμοιβών και την ανεργία (Πίνακας 13).
 

Συνοπτική παρουσίαση δεικτών των ΟΟΣΑ, Eurostat και ΕΛΣΤΑΤ για την τριτοβάθμια εκπαίδευση

Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις των χωρών του ΟΟΣΑ τόσο στην απασχόληση των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-64 (79,4%) όσο και των νέων αποφοίτων ηλικίας 25-34 (76,4%) (επίπεδα 5-8) απέχοντας περίπου 10 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. 

Ωστόσο, η κατοχή μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών αυξάνει τις πιθανότητες απασχόλησης κατά 9,5%, σε σύγκριση με τις πιθανότητες των κατόχων πρώτου πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ η κατοχή διδακτορικού τίτλου κατά 15,8%. 

Όσον αφορά τις αποδοχές των πτυχιούχων, η Ελλάδα βρίσκεται σε σχετικά χαμηλή θέση μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, απέχοντας 18 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο. 

Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι η ανεργία των πτυχιούχων συνολικά, στην Ελλάδα, εξακολουθεί να βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των χωρών της ΕΕ27, παρόλο που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση μεταξύ των ετών 2019-2023. 

Το ποσοστό ανδρών επί των ανέργων πτυχιούχων ΑΕΙ είναι κατά 26 ποσοστιαίες μονάδες μικρότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των γυναικών.

Ανεργία πτυχιούχων ΑΕΙ στην Ευρώπη

Συγκριτικά με τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα είχε, το 2023, το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας (11,8%) -αν και μειωμένο από το 12,8% το 2022- στους πτυχιούχους ΑΕΙ ηλικίας 25-39, αρκετά πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (ΕΕ27) 4,3%. 

Μετά την Ελλάδα, τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας στην Ευρώπη εμφάνισε η Τουρκία (9,8%), η Ισπανία (8,5%) και ακολουθούν η Σερβία (8,2%), η Κύπρος (5,9%) και η Ιταλία (5,7%). 

Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στους πτυχιούχους ΑΕΙ ηλικίας 25-39 εμφανίζουν η Πολωνία (1,6%), η Ρουμανία (1,8%), η Ουγγαρία και η Τσεχία (1,9%) (Σχήμα 10).

Την τελευταία πενταετία, 2019 – 2023, το ποσοστό ανεργίας των νέων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 25-39 ετών, στις χώρες της ΕΕ ελαττώνεται από 5% το 2019, σε 4,4% το 2023 (Πίνακας 11). 

Η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση από όλες τις χώρες στην Ευρώπη (-5%), αλλά το συνολικό ποσοστό ανέργων πτυχιούχων παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Ακολουθούν η Σερβία (-3,8%) και η Ιταλία (-3,7%). 

Μικρή αύξηση της ανεργίας σημειώνεται την περίοδο αυτή σε χώρες όπως η Εσθονία (+0,8%), η Τσεχία και οι Κάτω Χώρες (+0,7%), το Λουξεμβούργο (+0,6%) και η Λιθουανία (+0,5%).

Όσο και αν η ανεργία των νέων πτυχιούχων υποχωρεί σε όλη την Ευρώπη, ως αποτέλεσμα της ύφεσης που έφερε η πανδημία, το υψηλό ποσοστό της Ελλάδας θα πρέπει να ενεργοποιήσει ή να εντείνει πολιτικές για την αύξηση της απασχόλησης των νέων επιστημόνων. 
 

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, το 2023, η Ελλάδα εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στις χώρες της ΕΕ (Σχήμα 11) στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης 25-39 ετών (11,8%) και το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας του ενεργού πληθυσμού (11,1%).22 

Σε ορισμένες χώρες, οι νέοι πτυχιούχοι δυσκολεύονται περισσότερο στην εξεύρεση εργασίας. 

Αυτό παρατηρείται, για παράδειγμα, εκτός από την Ελλάδα, στην Τουρκία (9,4% ανεργία στον συνολικό πληθυσμό και 9,8% στους πτυχιούχους 25-39) και τη Δανία (5,1% ανεργία στον συνολικό πληθυσμό, 5,6% ανεργία στους πτυχιούχους 25-39).

 Αντίστοιχα, την περίοδο 2019-2023, το ποσοστό ανεργίας των πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 25-64, στην Ευρώπη περιορίζεται (-0,5%) από 4% το 2019, σε 3,5% το 2023 (Πίνακας 12). 

Η Ελλάδα εμφανίζει και πάλι τη μεγαλύτερη μείωση της ανεργίας από όλες τις χώρες (-3,9%). 

Ακολουθούν η Τουρκία (-2,4%), η Ιταλία (-2%), η Σερβία (-1,7%), η Κροατία (-1,6%), η Ισπανία (-1,3%), η Μάλτα (-1,1%) και η Πορτογαλία (-1%). Μικρή αύξηση της ανεργίας παρατηρείται στη Λιθουανία και την Εσθονία (+1%).