Το μάθημα στο Λύκειο πριν 30 χρόνια και σήμερα… του Χαράλαμπου Παπαδόπουλου

Λέει συχνά στις ομιλίες του ο Γέροντας π. Γεώργιος Αλευράς ότι από την χρήση του διαδικτύου και των κινητών από τους μαθητές ελάχιστα κερδίζει ο Θεός, αλλά σχεδόν όλο το κέρδος είναι αποκλειστικά του διαβόλου. Σίγουρα όμως δεν είναι μόνο αυτή η αιτία που το μάθημα στο Λύκειο σήμερα δεν έχει καμία σχέση με το μάθημα πριν 30 χρόνια.

Τότε μας συμβούλευαν άξιοι Διευθυντές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και Διευθυντές Λυκείων να βοηθάμε τους μαθητές όχι μόνο δίνοντάς τους γνώσεις με το μάθημα αλλά και με την εμπειρία μας για τις παγίδες μέσα στην κοινωνία, όπως τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, την εκμετάλλευση από επιτήδειους κλπ. Πραγματικά τότε μπορούσα να κουβεντιάσω λίγη ώρα με τους μαθητές για τέτοια καυτά θέματα και το μάθημα να γίνει κανονικά και να αφομοιωθεί από τους μαθητές. Σήμερα ακόμα και κάτι αστείο να τους πω, δύσκολα επανέρχονται οι μαθητές στην σοβαρή παρακολούθηση του μαθήματος.

Μεγάλο ποσοστό των μαθητών σήμερα είτε βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, είτε παρουσιάζει διάσπαση προσοχής, είτε μαθησιακές δυσκολίες, είτε οτιδήποτε άλλο. Πριν 30 χρόνια όλα αυτά ήταν η εξαίρεση, σήμερα είναι ο κανόνας. Νομίζω ότι κάπως έτσι εξηγείται γιατί οι μαθητές δυσκολεύονται να συμμετέχουν σε συζήτηση για ένα σοβαρό θέμα. Τους έρχεται πιο φυσικό να χαζολογάνε και αυτό ακριβώς είναι η καθημερινή σχολική πραγματικότητα. Μόνο μη τα πείτε αυτά στο Υπουργείο Παιδείας επειδή θα του χαλάσετε το ταξίδι που κάμνει σε πελάγη ευτυχίας.

Για να μάθει ο μαθητής πρέπει να αφεθεί στον καθηγητή με εμπιστοσύνη. Μύηση είναι το μάθημα, όπως το έκαμνε ο μεγάλος Σωκράτης. Πριν 30 χρόνια αφηνόντουσαν οι μαθητές με απλότητα και ταπείνωση. Δυστυχώς σήμερα έχουν γεμίσει οι μαθητές με πονηριά και εγωισμό και δεν εμπιστεύονται τον καθηγητή. Μια αιτία είναι τα λόγια του π. Γεωργίου που ανέφερα στην αρχή. Άλλη αιτία είναι τα πολλά μπράβο από τους γονείς, την κοινωνία, το Υπουργείο Παιδείας, με αποτέλεσμα να φουσκώνουν από εγωισμό. Πόσοι γονείς σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι προβληματικοί ; Ναι αλλά προβληματικοί γονείς, προβληματικά παιδιά.

Πόσες φορές πριν 30 χρόνια όταν οι μαθητές είχαν κενό επειδή απουσίαζε κάποιος καθηγητής, τους έκαμνα Χημεία ! Και οι καημένοι πρόσεχαν στο μάθημα χωρίς να παραπονιούνται που έχαναν το κενό τους. Σήμερα όχι Χημεία δεν μπορώ να τους κάνω, αλλά ούτε και κάποια αστεία ιστορία να τους πω ή κάποιο ανέκδοτο, ούτε καν να τους δείξω μια όμορφη ταινία στον διαδραστικό πίνακα. Μόνο στο προαύλιο να βρίσκονται στο κενό τους και να μην φύγουν από το σχολείο, και πολύ μας είναι !

Συνάδελφοι εκπαιδευτικοί Γυμνασίων και Λυκείων

Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα, όπως σίγουρα έχετε διαπιστώσει και εσείς, είναι ότι οι περισσότεροι μαθητές μένουν άσχετοι σε όλα τα μαθήματα. Γι αυτό η μεγαλύτερη προσφορά μας είναι να κάνουμε όσο γίνεται καλύτερα το μάθημα. Μη τους λέτε τίποτα έξω από το μάθημα με την σκέψη ότι θα τους ωφελήσετε. Προσωπικά δεν τους λέω ούτε μια λέξη που δεν έχει σχέση με την Χημεία. Κι αφήστε τους αν θέλετε και πέντε λεπτά πριν το κουδούνι να χαλαρώσουν και να μιλήσουν μεταξύ τους, μήπως και κάνουν περισσότερη ησυχία στο μάθημα.

Μη ξεγελιέστε επειδή τους βλέπετε να διαβάζουν τα μαθήματα. Δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι μαθητές πώς να διαβάζουν ώστε να μαθαίνουν. Οι μαθητές δεν παθαίνουν απ’ αυτά που διαβάζουν και τελικά κάμνουν απλώς πασάλειμμα γνώσεων. Να τους προσφέρετε την διδακτέα ύλη με τέτοιο τρόπο που να τους αναγκάζει να σκέφτονται. Έλεγε ο άγιος Παΐσιος : «Να μάθετε τα παιδιά να σκέφτονται. Μυαλό που δεν σκέφτεται έχει μέσα αντάρα».

Αυτό είναι το καλύτερο που μπορούμε να τους προσφέρουμε. Μια καλή μόρφωση σε όλα τα μαθήματα. Έτσι υπάρχει ελπίδα όταν κάποτε «έλθουν εις εαυτόν» όπως ο άσωτος υιός στην παραβολή του Χριστού, να διορθώσουν όλα τα στραβά που πήραν από τους γονείς, την κοινωνία, το Υπουργείο Παιδείας.

Και για να βοηθήσουμε και τον εαυτό μας να αντέξει την προβληματική κατάσταση στο σχολείο, μιας και σήμερα η αίθουσα διδασκαλίας μοιάζει με το καμίνι που έβαλε ο Ναβουχοδονόσορ τους Τρείς Παίδες στην Βαβυλώνα, ας κάμνουμε κάθε μέρα κι ένα κομποσχοίνι για τους μαθητές μας λέγοντας «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησε τους δούλους σου». Είναι μυστήριο πως γίνεται, αλλά είναι εμπειρία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, πως όταν προσευχόμαστε για τους άλλους, στην πραγματικότητα βοηθάμε τον εαυτό μας.

Χαράλαμπος Παπαδόπουλος