Για ένα σχεδόν τέλειο σύστημα μοριοδότησης Σχολείων

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ESOS

Γιάννης Π. Πλατάρος
Μαθηματικός
Η μοριοδότηση των Σχολείων, αποτελεί ένα θέμα διαρκούς τριβής στην Εκπαιδευτική Κοινότητα, καθώς σε επικείμενες (ανα-)μοριοδοτήσεις όλοι πιέζουν προς το μέρος του προσωπικού τους συμφέροντος, ενίοτε υποκρυπτόμενοι σε Συλλογικούς φορείς. Είναι απολύτως βέβαιο, ότι μπορεί να υπάρξει ένα σύστημα, μια συνάρτηση πολλών μεταβλητών, ένας αλγόριθμος, που θα καθορίζει με εντελώς αντικειμενικό τρόπο τα μόρια δυσμενών συνθηκών εκάστου Σχολείου.

Ο τύπος που θα προκύπτει θα ανανεώνεται λ.χ. κάθε 11 χρόνια με βάση την Απογραφή του Ελληνικού Κράτους, εάν και εφ΄ όσον έχουν υπάρξει εν τω μεταξύ αλλαγές στα στοιχεία εισόδου. Αντιστοίχως, τα μόρια των Σχολείων δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ όπως τώρα (ένα παράλογο, αντιεπιστημονικό αντισυνταγματικό και βεβαίως παμπάλαιο πρόβλημα) αλλά θα απεικονίζουν τα μόρια του Σχολείου, τα οποία  θα υπολογίζονται από ένα σχετικό λογιστικό φύλλο που θα ενημερώνεται ανά λ.χ. 11 –ετία όπως προείπαμε. Ο υπολογισμός κατοχυρώνεται με σχετικό νόμο.
Να δούμε τα στοιχεία που θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει ένας τέτοιος αλγόριθμος: Θα πρέπει να είναι ποσοτικά ή ποιοτικά ποσοτικοποιήσημα σε μια ισοδιαστημική τουλάχιστον κλίμακα. Έχει μεγάλη σημασία να μην  επιδέχεται «τοπικών εισηγήσεων και ιδιαιτεροτήτων» Από την άλλη, δύναται αντικειμενικώς να λαμβάνει υπ ΄ όψιν του όλες τις τοπικές ιδιαιτερότητες. Να μπει επί τέλους μια μόνιμη τάξη έστω σε ένα «μικρό» εκπαιδευτικό θέμα όπως αυτό  και να ασχολείται ο κλάδος με άλλα «σοβαρότερα». Να μπει ο κλάδος λίγο στην λογική των αντικειμενικών κριτηρίων, πράγμα που θα τον οδηγήσει να διεκδικεί θεσμικά, σωστά δίκαια και λογικά  πράγματα.
Οι ανεξάρτητες μεταβλητές λοιπόν θα μπορούσαν και πρέπει να είναι:
1.    Απόσταση Σχολείου  από Αθήνα, απόσταση από Πρωτεύουσα Περιφέρειας, απόσταση από πρωτεύουσα Νομού, απόσταση από πρωτεύουσα Δήμου, όπως και είδος συγκοινωνιακού μέσου που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για προσπέλαση σε αυτά καθώς και συχνότητα δρομολογίων.
2.    Απόσταση έδρας Σχολείου, από πλησιέστερο Ιατρείο , απόσταση από πλησιέστερο Κ.Υ. , απόσταση από  πλησιέστερο Νοσοκομείο.
3.    Συντελεστής βατότητας προς Πρωτεύουσα Δήμου και πρωτεύουσα Νομού.
4.    Υψόμετρο Σχολείου   (κόστος θέρμανσης)
5.    Πληθυσμός Δημοτικής Ενότητας όπου έχει έδρα το Σχολείο.
6.    Κατάταξη της έδρας του Σχολείου  , ως αστικής,  ημιαστικής ή  αγροτικής ή νησιωτικής ή καλύτερα, ένα συντελεστής «αστικών διευκολύνσεων» που θα προκύπτει από αντικειμενικό σύστημα καταγραφής. (π.χ. : Υπάρχει Τράπεζα, φούρνος,  Αστυνομικό Τμήμα, φροντιστήριο ξένων Γλωσσών, ωδείο, αθλητικές εγκαταστάσεις, αθλητικοί Σύλλογοι, παιδική χαρά, νηπιαγωγείο, βρεφονηπιακός σταθμός,  Δημοτικό Σχολείο, θέατρο, κινηματογράφος, βιβλιοπωλείο, ξενοδοχείο,  διανομή τύπου, ταχυδρομική Υπηρεσία, Βενζινάδικο, Οδοντίατρος, Παιδίατρος, Παθολόγος, Φαρμακείο, Εστιατόριο, υπηρεσία ΙΚΑ, πιάτσα ταξί, πώληση ενδυμάτων , υποδημάτων, υδραυλικός, ηλεκτρολόγος, σιδεράς, ξυλουργός, φωτογράφος, κτηνιατρείο, μουσείο, συχνότητα δρομολογίων με πρωτεύουσα,  κ.α. Πηγή, οι Δήμοι και τα Επιμελητήρια, που θα δίνουν επισήμως τις πληροφορίες. (Με Α.Δ.Α. για την διαφάνεια, με ευθύνη, με αποδείξιμα στοιχεία, με αναρτήσεις για ενστάσεις, με αναλυτικό τρόπο υπολογισμού για κάθε Σχολείο)
Ας υποθέσουμε ότι μένουμε μόνο σε αυτούς τους 6 δείκτες. (Ενδεικτική είναι η πρόταση, οι παράμετροι μπορούν να αυξηθούν όπως και το να αλλάξει η μορφή εισόδου τους) Πώς θα τους προσαρμόσουμε στο ήδη υπάρχον σύστημα; Εδώ, υπάρχει ένας μαθηματικός τρόπος που μπορεί  να σκεφθεί κάποιος. Σε ανά εξάδες αντιπροσωπευτικών Σχολείων, ορίζεται  ένα σύστημα 6 γραμμικών εξισώσεων με 6 αγνώστους, όπου χ1, χ2,χ3,…,χ6 οι άγνωστοι δείκτες βαρύτητας κάθε κριτηρίου. Μετά α1,α2,…,α6 οι αποστάσεις ή μέσες αποστάσεις ή το υψόμετρο ή οι δείκτες, όπως περιγράφονται ή όπως διαμορφωθούν  στα 1,2,3,…,6. Για παράδειγμα,   α11χ1+α12χ2+…+α16χ6=μ16 θα είναι η πρώτη γραμμική εξίσωση από τις 6, με  μ16 τα σημερινά μόρια του ενός σχολείου από τα 6 τυχαία. Θα πάρουμε μια εξάδα  λύσεων. Κάνοντας αυτό για πολλές εξάδες Σχολείων, θα πάρουμε κάποιες ικανές εξάδες λύσεων, ώστε να αποτιμήσουμε τον κάθε δείκτη με την μέση τιμή κάθε επί μέρους λύσης από τις 6. Μόλις βρούμε τις μέσες τιμές όλων των δεικτών από ένα ικανό δείγμα Σχολείων, θα έχουμε και την ιδανική προσέγγιση στην παρούσα κατάσταση και να εφαρμοστεί η «αλλαγή κλίμακας μέτρησης δυσμενών συνθηκών».   Οι σημερινές αποτιμήσεις δεν είναι φυσικά εντελώς αυθαίρετες και τουλάχιστον σε επίπεδο νομού έχουν μια σοβαρή συγκρίσιμη γραμμικότητα-αναλογικότητα  και λογική, βασισμένη σε παρόμοια προσεγγιστική  αλγοριθμική λογική, όμως  με υποκειμενική περιγραφική εκτίμηση.  Μπορούν να χρησιμοποιηθούν κι άλλες ειδικές Στατιστικές τεχνικές μέχρι να προκύψουν οι «ομοιόμορφοι δείκτες», οι πλέον προσαρμοσμένοι και συγκρίσιμοι με την υπάρχουσα πραγματικότητα. Εκεί θα έχουμε την μέγιστη προσαρμογή στην υπάρχουσα πραγματικότητα, ενώ θα ανιχνευθεί,  όπου υπάρχει, η όποια  αφύσικη απόκλιση από τον πληθυσμό, πράγμα που αποτελεί κριτήριο   για άδικη παλιά μοριοδότηση, σε σχέση με την Πανελλήνια. 
Η  νέα μοριοδότηση,  θα είναι συγκρίσιμη με όλα τα Σχολεία της Επικράτειας, άρα δίκαιη, αφού όπως είπαμε θα μπουν στον αλγόριθμο κοινά κριτήρια και κοινές ιδιαιτερότητες, με κοινή βαρύτητα. Επίσης, στην εποχή των Η/Υ δεν υπάρχει καμία απολύτως ανάγκη να έχουμε ακέραια μόρια ανά σχολείο. Αποτελεί αναχρονισμό. Ας υπάρχουν μέχρι δύο δεκαδικά ψηφία. Εννοείται επίσης, ότι οποιαδήποτε εργασία υπολογισμού «με το χέρι» αλλά και  με κομπιουτεράκι,  καταργείται και όλες οι προϋπηρεσίες  μπαίνουν (έχουν μπει  ήδη οι περισσότερες)  στο υπάρχον Σύστημα του Υπουργείου. Προϋπόθεση δικαιοσύνης, είναι οι όποιες νέες μοριοδοτήσεις να ισχύσουν από το όποτε αρχίσουν να ισχύουν και για το  μέλλον, όχι αναδρομικά.
Χρειάζεται μια οργανωμένη δουλειά, συγκέντρωση στοιχείων, έλεγχος αρχικός, προετοιμασία, δοκιμαστικοί έλεγχοι, εξαγωγή τύπων, επανέλεγχος, προσαρμογές, τελικός αλγόριθμος. Αλλά θα έχουμε ες αεί αποτέλεσμα, δίκαιο,  μόνιμο και διαχρονικό. Και αυτό μπορεί να το φτιάξει ένα και μόνον άτομο, εξουσιοδοτημένο να μαζέψει ορισμένα στοιχεία από τις Περιφερειακές ενότητες. (Αποστάσεις, υψόμετρα, συντελεστής βατότητας κ. ά.)
Επειδή μάλιστα οι Περιφερειακές δεν έχουν  ακριβή και πλήρη στοιχεία αποστάσεων, μπορεί να χρησιμοποιηθεί η υπηρεσία «Χάρτες της Google» όπου τα στοιχεία θα είναι ακριβέστερα και πλέον αξιόπιστα όλων. Αυτό θέλει το χρόνο του, την διαδικασία του, τις ρυθμίσεις του. Πρέπει να γίνει.  Πρέπει όλα τα Σχολεία, αυτονοήτως, να μπουν στον χάρτη.  
Οι μαζικοί φορείς των Εκπαιδευτικών, μπορούν να στείλουν τις προτάσεις τους επί του αλγορίθμου (διαμορφωτική αξιολόγηση)  αφού αυτός πρώτα προσαρμοστεί στην παλιά κλίμακα (αρχική αξιολόγηση) και οι οποίες όμως, όποιες και να είναι, οφείλουν να αποδέχονται  την ελάχιστη δυνατή απόκλιση απ΄ ό,τι ήδη κατά μέσον όρο υπάρχει και οι όποιες διορθώσεις, θα γίνουν ουσιαστικά στις λίγες, πραγματικά  άδικες και  ακραίες περιπτώσεις που θα εντοπισθούν. Ό,τι  αν προτείνουν οι μαζικοί φορείς, όποια βαρύτητα κι αν προτείνουν στα κριτήρια, θα είναι για όλους κοινά, συγκρίσιμα, με πλήρη αφαίρεση της αυθαιρεσίας του ανθρωπίνου παράγοντα, άρα όσο το δυνατόν δίκαια.
Με τα παραπάνω:
Α) Θα τελειώσουν άπαξ δια παντός χρόνιες γκρίνιες για αναμοριοδοτήσεις και αδικίες.
Β) Θα σταματήσουν οι αυθαίρετες βαπτίσεις Σχολείων ως «δυσπρόσιτα» χωρίς να είναι «απομακρυσμένα»
Γ) Θα τελειώσει η χρόνια αντισυνταγματική αναδρομική μοριοδότηση των δυσμενών συνθηκών. (Συνθηκών διαβίωσης.) Η αποτύπωση αφορά τις συνθήκες υπηρέτησης, στον χρόνο της υπηρέτησης και δεν μπορεί να αλλάζει κάθε τόσο και μάλιστα αναδρομικά. Αλλάζει, μόνον όταν αλλάζουν και οι πραγματικές αντικειμενικές συνθήκες, ενώ ισχύουν από το διάστημα που διαπιστώνονται επισήμως οι αλλαγές   και οι όποιες, δεν θα είναι ποτέ δραματικές. (Αν υπάρξει αστικοποίηση, αν φτιαχτεί νέα εθνική οδός, αν μεταβληθεί  ο πληθυσμός. )
Τα παραπάνω έχουν και παράπλευρη, εξόχως πολιτική διάσταση, αφού ο κλάδος μαθαίνει στην αναζήτηση του αντικειμενικού, του αναλογικού, του καθολικού,   του ομοιόμορφου και του διαρκούς, δηλ. έννοιες που είναι  δομικά στοιχεία της έννοιας του δικαίου, όσο μπορούμε να το προσεγγίσουμε.
Σιγά –σιγά ο κλάδος να γαλουχηθεί να ζητήσει και εξόχως λεπτομερειακό προσοντολόγιο  στις όποιες κρίσεις στελεχών, χωρίς κόφτες, όπου θα μετρούν όλα τα προσόντα, όχι αναλογικά, αλλά όλα χωρίς κόφτες. Υπάρχουν μερικά επιστημονικά μοντέλα γι΄ αυτό, τα οποία  απλώς μπορούν να αντιγραφούν.
Αργά-αργά, να γίνει συνείδηση τι είναι τα αντικειμενικά προσόντα, τι διαφορά έχουν με τα αξιοκρατικά, τι διαφορά με τα δίκαια, τι διαφορά με τα κοινωνικά. Τι είναι αξιοπιστία και  τι εγκυρότητα στις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Να μπούμε σε λογικές θεσμών δικαιοσύνης με διάρκεια. Να συμφωνήσουμε επί τέλους, τι είναι Διδακτική Υπηρεσία, τι είναι Εκπαιδευτική Υπηρεσία, τι Δημόσια, τι Ιδιωτική. Να σταματήσουν οι διαχρονικές κουτοπονηριές και να μπαίνουν τα πράγματα σε μια δίκαιη σειρά, λογική σειρά, Συνταγματική σειρά. Σύνταξη πάγιων αναλυτικών καταλόγων χρειάζεται, με πολιτική συναίνεση, αλλά και επιστημονική αποτίμηση. Κυρίως διαχρονική, που να μην αλλάζει πριν από διάρκεια ισχύος τουλάχιστον 10 ετών. Τώρα που δεν υπάρχουν λεφτά, ας αρχίσουμε τουλάχιστον απ΄ αυτά.
Ας αρχίσουμε από το «άλφα».
 Φθάνει να θέλουμε όλοι…
Θέλουμε όμως;