Ξυπνητήρι τρελό σε μισώ, σε μισώ
Κωνσταντίνος Μυταλούλης Δρ Διδακτικής Παν/μίου Σορβόννης
Αν δεν συντρέχουν, λοιπόν, άλλοι λόγοι όπως δρομολόγια λεωφορείων ή τοπικές ιδιαιτερότητες , θα μπορούσε να ισχύσει η έναρξη των μαθημάτων στις 9 ή έστω 8.45. Ας αναφέρουμε μερικά πράγματα ξεκινώντας από τους μαθητές έπειτα τους εκπαιδευτικούς και τέλος το κοινωνικό σύνολο.
Κατά την πρώτη ώρα έχει παρατηρηθεί ότι μεγάλος αριθμός μαθητών κυρίως στο Δημοτικό « κοιμάται» όχι όρθιος αλλά καθιστός. Η ελληνική οικογένεια δεν έχει την κουλτούρα του: «σηκωνόμαστε όλοι μαζί και παίρνουμε το πρωινό μας». Στις περισσότερες των περιπτώσεων τα παιδιά πίνουν ένα ποτήρι γάλα λίγα λεπτά πριν την αναχώρηση για σχολείο. Πολλά δεν τρώνε ή δεν πίνουν τίποτα. Λίγο πιο έτοιμους για μάθημα στις 8.05, βρήκα τους μαθητές σε επίσκεψη και παραμονή μου πριν λίγους μήνες, στο Γυμνάσιο Michel Colucci στη Γαλλία, όπου όμως τα παιδιά πέφτουν για ύπνο από τις 9 το βράδυ, το αργότερο! Ακόμη και οι Γάλλοι που κατοικούν εδώ στην Ελλάδα εφαρμόζουν για τα παιδιά τους αυτό το ωράριο. Οπότε δεν μπορεί να γίνει εύκολα σύγκριση.
Η πρώτη ώρα είναι αυτή κατά την οποία οι μαθητές είναι πιο ήσυχοι. Αυτό είναι καλό για τον διδάσκοντα αλλά όχι τόσο καλό για τη μάθηση. Από εμπειρία θα έλεγα ότι οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά μετά τις 9.15. Στο Δημοτικό ο δάσκαλος μπορεί σιγά σιγά να βάλει μπρός, να θέσει σε κίνηση το μυαλουδάκι των παιδιών διότι η πρώτη ώρα υπάγεται στο συνεχές δίωρο το οποίο μέχρι τώρα κατέληγε στο λεγόμενο μεγάλο διάλειμμα των 9.40 με 10.00. Στο Γυμνάσιο και Λύκειο όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πολλοί μαθητές έχουν δυσκολία με το πρωινό ξύπνημα γιατί αργούν να κοιμηθούν είτε επειδή έχουν φροντιστήρια , είτε επειδή χαζολογούν στο διαδίκτυο, είτε επειδή έχουν προπόνηση (γνωρίζω παιδιά κυρίως από τον χώρο του μπάσκετ των οποίων η προπόνηση τελειώνει ακόμη και μετά τις 12), είτε διότι απλά μελετούν (ναι υπάρχουν και τέτοια παιδιά). Λίγο παραπάνω ύπνος θα τους έκανε καλό. Ούτως ή άλλως στα αστικά κέντρα η μέρα συνήθως προβλέπεται μακρά. Βεβαίως, αν ισχύσει η εν λόγω αλλαγή θα υπάρχει πρόβλημα προσοχής την τελευταία διδακτική ώρα που θα περατώνεται λογικά γύρω στις 14.45. Αλλά αυτό μένει να το δούμε. Ψυχολογικά οι μαθητές είναι ανυπόμονοι την τελευταία ώρα όποτε κι αν είναι αυτή, είτε δηλαδή σχολάνε στις 12 είτε στις 2. Και αυτό δεν χρήζει επιστημονικής μελέτης. Ισχύει και για τους ενήλικες!
Για τους εκπαιδευτικούς θα έλεγα ότι το προτεινόμενο μέτρο δεν προκαλεί ούτε κρύο ούτε ζέστη. Έτσι όπως έχει διαμορφωθεί το τοπίο με την έλλειψη διορισμών, οι μισοί πλέον «τρέχουν» σε πάνω από δύο σχολεία οπότε το πρόγραμμα και τα άλλα καθήκοντα τους αναγκάζουν να μένουν μέχρι το μεσημέρι στο σχολείο. Οι εφημερεύοντες θα πρέπει να μεταβαίνουν στο σχολείο πιο νωρίς για τα παιδιά τα οποία πλέον θα μπορούν να βρίσκονται εκεί αρκετή ώρα πριν την έναρξη των μαθημάτων. Όπως συμβαίνει και τώρα. Πολλοί γονείς επειδή εργάζονται, αφήνουν τα παιδιά από τις 7. 40. Αναφέρομαι στα Δημόσια και όχι στα Ιδιωτικά σχολεία.
Θα δοθεί οπωσδήποτε μάχη για το πρόγραμμα και εννοείται ότι οι εκπαιδευτικοί θα αποχωρούν πιο αργά. Εκεί θα πρέπει να ρυθμιστούν ορισμένα θέματα όπως το τι θα γίνει με τις συνελεύσεις συλλόγου διδασκόντων και τι με τις διάφορες περιβαλλοντικές εργασίες ή πρόβες που ελάμβαναν χώρα μέχρι σήμερα μετά το πέρας των μαθημάτων της ημέρας.
Τώρα, για τους γονείς και το κοινωνικό σύνολο ένα τέτοιο μέτρο, ναι, θα προκαλέσει μια μικρή αναστάτωση στην πρωινή μετάβαση, αλλά θα διευκολύνει τη μεσημεριανή- απογευματινή αποχώρηση. Ο χρόνος των εξωσχολικών δραστηριοτήτων μειώνεται, αλλά προσωπικά με τέτοιο καταιγισμό εξωσχολικών δραστηριοτήτων που υφίστανται οι μαθητές, παιδαγωγικά δεν με αγγίζει καθόλου. Μεσάνυχτα ξεμπλέκουν τώρα, μεσάνυχτα θα τελειώνουν και τότε. Με μία διαφορά. Θα κοιμούνται περισσότερο.
Και επειδή κινούμαστε πάντα και στον αστερισμό της Οικονομίας, (τίποτα δεν γίνεται πλέον χωρίς να ληφθεί υπόψη η οικονομική παράμετρος) το μέτρο αυτό εξοικονομεί θέσεις κυρίως στη Πρωτοβάθμια όπου θα είναι ευκολότερο να υπάρχουν διαθέσιμοι εκπαιδευτικοί για το ολοήμερο ( αν θα χρειάζεται καν να υπάρχει ολοήμερο). Εκεί, θα υπάρξει σύγκρουση με τα Συνδικαλιστικά Σωματεία εκπαιδευτικών.
Τελειώνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι έρευνες πάνω στο συγκεκριμένο θέμα υπάρχουν. Για όσους ερευνούν διεθνή βιβλιογραφία εκπαίδευσης μία έρευνα , για τον κρύο Καναδά βέβαια, είναι αυτή του Πανεπιστημίου Mc Gill η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τον παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας: Gariépy, G., Janssen, I., Sentenac, M., & Elgar, F. J. (2016). School start time and sleep in Canadian adolescents. Journal of Sleep Research. DOI: 10.1111/jsr.12475. Άλλη παλαιότερη έρευνα την οποία όμως δεν εφάρμοσαν τα αμερικάνικα σχολεία είναι αυτή που μπορείτε να βρείτε παρακάτω: https://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm6430a1.htm?s_cid=mm6430a1_w .
Δε γνωρίζω αν ο κος Γαβρόγλου ζύγισε περισσότερο το οικονομικό σκέλος από το παιδαγωγικό. Αν το πρότεινε για κάποια αναμενόμενη αλλά όχι βέβαιη μικρή εξοικονόμηση πόρων διαφωνώ. Από παιδαγωγικής σκοπιάς, οι πρώτες μου σκέψεις είναι υπέρ. Α, να μη ξεχάσω και κάτι άλλο. Αυτόν τον καιρό διενεργείται δημοψήφισμα στις χώρες της Ε.Ε. σχετικά με το αν πρέπει να αλλάξει η ώρα σε χειμερινή ή να παραμένει στο εξής για πάντα η θερινή. Λάβετε το και αυτό υπόψη…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου